Scholen mogen wel degelijk leerlingen die weigeren om een mondmasker te dragen, de toegang tot de lessen ontzeggen. Dat laten advocaten gespecialiseerd in het onderwijs weten. Ouders kunnen in de loop van het schooljaar onder bepaalde voorwaarden huisonderwijs opstarten via het CLB. Maar een kind zomaar thuishouden uit protest tegen de mondmaskerplicht, dat kan niet.
Vanaf vandaag moeten kinderen vanaf 6 jaar een mondmasker dragen op school. Die maatregel werd afgelopen vrijdag afgesproken op het Overlegcomité en moet helpen om de stijgende coronacijfers in het onderwijs onder controle te krijgen. Maar met die mondmaskerplicht zijn heel wat ouders het niet eens. Dat geven ze aan op sociale media. Sommige ouders weigeren dan ook hun kind naar school te sturen.
Onwettig afwezig
Je kind uit protest tegen de mondmaskerplicht thuishouden, kan volgens onderwijsadvocate Myriam Van den Abeele niet zomaar. “In principe is dat kind ongewettigd afwezig. De scholen zullen dat ook zo moeten doorgeven aan de onderwijsdiensten”, zo vertelt Van den Abeele. “Tenzij een arts het kind een doktersbriefje voorschrijft. Maar ik hoop dat een arts dat niet zo snel zal doen. Het kind is niet ziek, het kan naar school”, gaat de advocate verder.
Advocaat Christophe Vangeel, ook specialist in het onderwijsrecht, wijst nog op het volgende. “Als kinderen te lang ongewettigd afwezig zijn, springt het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) erop. In extreme gevallen kan zelfs de jeugdrechter erbij betrokken worden”, aldus Vangeel.
Verschillende directies kregen afgelopen weekend berichten dat enkele ouders via een briefje van de huisarts de mondmaskerplicht willen omzeilen. “We hopen dat het hier om een kleine minderheid gaat, zodat dat niet afstraalt op de kinderen voor wie zo’n medische uitzondering echt noodzakelijk is”, schreef Katholiek Onderwijs Vlaanderen gisterenavond nog in een interne adviesbrief naar de directies. “Want die laatste groep blijft uiteraard welkom op school”, aldus de katholieke koepel.
Mogen scholen kinderen zonder masker weigeren?
Scholen mogen wel degelijk leerlingen die weigeren een mondmasker te dragen, de toegang tot de lessen ontzeggen. Een school is verplicht om de maatregelen die worden opgelegd door de overheid te respecteren. In dit geval dus de mondmaskerplicht vanaf zes jaar.
Gisteren liet de topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, Lieven Boeve weten dat er in de katholieke basisscholen vandaag en morgen dialoog is met de ouders over mondmaskers. Vanaf woensdag kunnen kinderen zonder masker geweigerd worden. Het Gemeenschapsonderwijs bekijkt intern nog welke juridische stappen scholen kunnen ondernemen.
“Juridisch is zo’n weigering mogelijk. Ik denk wel dat het goed is dat de scholen daaromtrent een duidelijke mening sturen naar de ouders zodat zij perfect op de hoogte zijn over de consequenties die zij daaraan verbinden. Elke school kan daar andere consequenties aan verbinden. Een verwijdering uit de lessen lijkt mij perfect mogelijk”, aldus onderwijsadvocate Van den Abeele.
Voor advocaat Vangeel is er geen zwart-wit antwoord. “Elke school heeft een reglement. Dat aanpassen gaat niet zo snel. Maar in zo’n reglement staan wel een aantal dingen, waaronder zo’n mondmaskerplicht zou kunnen vallen”, zo legt hij uit. “Bijvoorbeeld in het luikje ‘veiligheid van anderen’. Al zal de vraag dan zijn in welke mate je als zesjarige zonder mondmasker wel degelijk een gevaar vormt voor anderen. Dat is dan aan de rechter om die afweging te maken en te oordelen, als het tot een rechtzaak komt.”
“Hoe zij het reglement afdwingt, is de keuze van de school”, zegt Van den Abeele dan weer. “Een school zou in principe ook wel orde- en tuchtmaatregelen kunnen nemen. Dat wil zeggen dat zij bijvoorbeeld leerlingen in de lessen kunnen weigeren. Dat is juridisch perfect mogelijk. Maar of dat wenselijk is, is een andere zaak”, aldus Van den Abeele.
Verder benadrukt ze ook dat het voor scholen arbeidsintensief is om zo’n tuchtprocedure op te starten en dat allemaal volgens de regels te doen.
Wat dan met het recht op onderwijs?
“Mijn kind heeft recht op onderwijs, ook zonder mondmasker.” Een slogan die we de voorbije dagen meermaals op sociale media zien opduiken. Maar is dat in dit geval zo? “Hier botsen meerdere rechten. Het recht op onderwijs enerzijds en het recht om veiligheid in de maatschappij te waarborgen anderzijds”, zo legt Van den Abeele uit.
Recht op onderwijs zal de duimen moeten leggen voor de bijzondere omstandigheden waarin we ons nu bevindenMyriam Van den Abeele – Advocate gespecialiseerd in onderwijs
“We zitten in bijzondere tijden. Dat is ook de rechtspraak van de Raad van State. Die gaat na of de maatregel in overeenstemming is om het gewenste doel te bereiken. “Ik denk dat het recht op onderwijs de duimen zal moeten leggen voor de bijzondere omstandigheden waarin we ons nu bevinden”.
“Het recht op onderwijs is bijzonder complex”, gaat Vangeel verder. “Als geen enkele school zonder mondmasker je kind toelaat, kan je dan wel voldoen aan je leerplicht?”
Mogen ouders hun kind thuishouden als ze huisonderwijs geven?
Dat mag. In ons land is er leerplicht, geen schoolplicht. Dat betekent dat je kinderen moet laten leren, maar dat ze daarvoor niet noodzakelijk naar school hoeven te gaan. Aan huisonderwijs zijn wel heel wat voorwaarden verbonden. Starten met huisonderwijs kan ook nog in de loop van het schooljaar. Belangrijk is wel dat je daarvoor een aanvraag indient bij het CLB.
Als het CLB binnen de 10 werkdagen geen gemotiveerd bezwaar indient, dan kan je in de loop van het schooljaar starten met huisonderwijs. Meer over huisonderwijs vind je via deze link.
Kan ik een school in gebreke stellen?
Sommige scholen werden afgelopen dagen geconfronteerd met een ingebrekestelling door ouders. Die vechten daarin de opgelegde maatregelen aan. Maar een school in gebreke stellen voor de mondmaskerplicht kan niet. Scholen voeren de regels uit die in een pandemiewet en opeenvolgende koninklijke besluiten werden vastgelegd.
“De ouders die zich tegen de school verzetten, moeten goed weten dat ze zich verzetten tegen de verkeerde partij. Het is niet de school die die regel heeft uitgevaardigd, dat is de overheid. Dus als ze zich willen verzetten, moeten ze bij de Raad van State een beroep aantekenen tegen de overheid”, legt Van den Abeele verder uit.
Daar kan dan een snelle procedure wegens uiterst dringende noodzakelijkheid worden opgestart. Maar zelfs dat duurt enkele dagen. En dan is het nog maar de vraag hoelang die mondmaskerplicht vanaf zes jaar in het onderwijs én daarbuiten nog zal gelden.